In Het Huis Van De Dichter Jan Brokken

De Russische concertpianist Youri Egorov (1954-1988) was een cultheld. De schrijver Jan Brokken leerde Egorov kennen toen hij in de jaren zeventig een mooi, groot stuk over hem schreef voor een weekblad. Brokken reisde met Egorov mee naar een optreden in Engeland. Daar speelde Egorov de sterren van de hemel en wond zich op over het orkest, dat ongeïnteresseerd speelde: ‘Geen vonkje bevlogenheid, daar kan ik niet tegen.’

De jonge pianist had een aangrijpend levensverhaal. Op tweeëntwintigjarige leeftijd was het wonderkind Rusland ontvlucht, uit angst voor de ontdekking van zijn homoseksualiteit (en de schande die er vervolgens op zijn familie zou neerdalen) en had asiel aangevraagd in Nederland. In Amsterdam woonde hij al snel bij een vriend op de Brouwersgracht, en vormde de kern van een kleine kring bewonderaars en vrienden.

In het huis van de dichter heet een roman te zijn – en leest ook zo soepel – maar is in feite het getrouwe en op feiten, brieven en dagboeknotities (die Egorov maakte toen hij in wanhopige afwachting was van een beslissing op zijn asielaanvraag) gebaseerde verslag van het getourmenteerde en door heimwee verteerde leven van de wonderbaarlijke Egorov. Waar hij ook was, in welke plaats hij ook optrad, hoe welkom hij zich ook voelde in Amsterdam, nimmer kwam hij los van het verlangen naar zijn familie en zijn vaderland. ‘En zo schoof Rusland altijd weer voorbij, als een slede over de gracht.’

Brokken raakte na het schrijven van het stuk bevriend met Egorov en maakte tijdens diens stormachtige carrière en tragische leven bijna alles van nabij met hem mee. De pianist stimuleerde de schrijver - die in de tussentijd was gedebuteerd met de mooie roman De provincie en zich aan de literatuur was gaan wijden - om daar iets mee te doen. Op een kaartje schreef Egorov streng aan Brokken: ‘Je moet a) over muziek b) over Rusland c) over jezelf en d) over mij schrijven.’ Aan die opdracht heeft Brokken zich gehouden. Er zijn maar weinig boeken waarin via het verhaal van een musicus de muziek zelf zo treffend, haast hoorbaar wordt beschreven.

Egorovs hoogte- en dieptepunten worden van zeer nabij beschreven, de liefdes, de drugs en de drank en vooral de zenuwslopende recitals. Toch bleef Brokken als heteroseksueel en niet-gebruiker ook op afstand. Voor het boek is die distantie een zegen. Het verhaal van Egorov, tot aan zijn zelfgekozen dood nadat de aids in zijn lichaam was gaan woekeren, wordt gedetailleerd en met grote affiniteit verteld, maar blijft niet in bewondering hangen: ‘Op een dag zei hij me: “Ik ben jong, ik ben bijzonder, ik barst van de vitaliteit en ik ga sterven.” En hij voegde eraan toe: “Dat ken je, hè?” Dat kende ik, ja.”

In het huis van de dichter biedt zo een even intiem als diepgaand inzicht in een talentrijk, grillig, tragisch en veel te vroeg geëindigd leven.

Jan Brokken

Foto: Jelmer de Haas

In het huis van de dichter 

378 pagina's.

Gebonden