Antisemitisme Incidenten bij het beeld op het Merwedeplein
16 oktober 2024 PAROOL
Nieuws
Bedenkelijke primeur voor standbeeld Anne Frank: voor het eerst bewaakt gemeentelijke camera een object.
Voor het eerst heeft de gemeente Amsterdam cameratoezicht ingesteld voor de beveiliging van een object, het standbeeld van Anne Frank op het Merwedeplein dat dit jaar twee keer is beklad.
Olaf Heyblom
16 oktober 2024, 19:12
Het monument voor Anne Frank op het Merwedeplein, waar zij – tot ze moest onderduiken in 1942 – met haar familie woonde.
Het bronzen standbeeld van Anne Frank, die met een koffer in de hand omkijkt haar huis op Merwedeplein nummer 37, werd dit jaar twee beklad. Op 9 juli stond er in rode letters ‘Gaza’ op de sokkel geschreven, een verwijzing naar het Palestijnse leed in de oorlog tussen Hamas en Israël.
Bijna een maand later was het weer raak, op de dag af tachtig jaar nadat dat de familie Frank en de andere onderduikers werden verraden en door de Duitsers uit het Achterhuis werden gehaald en naar concentratiekampen werden afgevoerd. Behalve ‘Free Gaza’ waren ook de handen van het standbeeld rood geverfd.
Na de bekladdingen drongen onder andere VVD en JA21 aan op cameratoezicht. Daarop zei de gemeente dat er strenge voorwaarden zijn verbonden aan het plaatsen van gemeentelijk cameratoezicht op openbare plaatsen. Dat is alleen bedoeld voor handhaving van de openbare orde of als het gaat om de veiligheid van mensen, niet om de beveiliging van standbeelden.
Geitenpaadje
Daarop vond de driehoek van gemeente, politie en justitie een geitenpaadje: er werd een zogenoemde opsporingscamera van de politie geplaatst. Die moest helpen bij het opsporen van mensen die van plan zijn vernielingen aan te richten. Ook werd er verlichting geplaatst en aan omwonenden werd gevraagd alert te zijn op verdachte situaties. Inmiddels is de opsporingscamera weer weggehaald.
Halsema laat via haar woordvoerder weten dat de bekladdingen hebben ‘geleid tot grote verontwaardiging in het hele land en tot gevoelens van onveiligheid bij vooral Joodse Amsterdammers.’ Over de maatregelen zei ze: ‘Er heeft enige tijd een politiecamera gehangen, deze is weggehaald vanwege een gebrek aan opsporingsindicaties.’
Maatschappelijke impact
Halsema schreef woensdag in een brief aan de gemeenteraad dat het besluit een gemeentelijke camera op te hangen is genomen in het belang van de handhaving van de openbare orde en vanwege de gevoelens van onveiligheid die sindsdien leven bij omwonenden. De bekladdingen ‘hebben een grote maatschappelijke impact teweeggebracht,’ aldus Halsema. Het is voor het eerst dat de gemeente zelf camera’s plaatst voor de beveiliging van een object.
Het cameratoezicht geld tot 1 januari 2025. Dit kan worden verlengd of ingetrokken als Halsema dat noodzakelijk acht. Verder wordt de verlichting die eerder werd geplaatst ‘in de nachtelijke uren aangescherpt’.
AMSTERDAM - WOENSDAG 16 OKTOBER
De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema heeft woensdag besloten cameratoezicht in te stellen op en rond het Merwedeplein, waar een beeld van Anne Frank staat. „Eerder dit jaar is het Anne Frank-beeld twee keer beklad en gebleken is dat de impact daarvan nog steeds actueel is”, aldus de burgemeester over de motivering voor het cameratoezicht.
Het beeld van Anne Frank op het Merwedeplein in Amsterdam, dat begin juli en begin augustus beklad is met rode verf.
© ANP / Marcel Antonisse
„De bekladding heeft geleid tot gevoelens van onveiligheid. Een nieuwe bekladding kan niet worden uitgesloten”, schrijft de burgemeester in het gemeenteblad. Het cameratoezicht blijft er tot en met 1 januari.
WAS DE VEILIGHEID VAN KORTE DUUR ???
Niet dus!!! Danzij de burgemeester!!!
Vandaag 21 september 2024 is de opsporingscamera weer weggehaald. Nu mogen we hopen dat de gemeente een toezichtcamera plaatst !
Initiatiefnemer beeld van Anne Frank opgelucht over cameratoezicht op Merwedeplein: 'De bekladding was een antisemitisch statement'
Bij het beeld van Anne Frank op het Merwedeplein in Amsterdam-Zuid, dat in een maand tijd twee keer is beklad, zijn een camera en verlichting geplaatst. Gert-Jan Jimmink, initiatiefnemer van het beeld, kreeg meteen CNN aan de telefoon. 'Ik heb de burgemeester na de tweede bekladding een mail gestuurd. Nu is er eindelijk een camera.
PAROOL: Hanneloes Pen 9 augustus 2024, 15:28
Op 9 juli en 4 augustus jl. is het beeld van Anne Frank opnieuw beklad.
Op zondag 4 augustus was het 80 jaar geleden dat de acht onderduikers op de Prinsengracht werden gearresteerd en afgevoerd naar Auschwitz.
Dat deze bekladding juist op deze herdenkingsdag is uitgevoerd is werkelijk buiten alle proporties.
Voeg daar aan toe dat de onverla(a)t(en) de handen van Anne ook nog eens hebben rood geverfd en deze antisemitische aanlag is helemaal te onsmakelijk voor woorden.
Dat je suggereert dat een dertien jarig onschuldig joods meisje bloed aan haar handen heeft is gewoon misdadig!
In samenwerking met de Gemeente, het Stadsdeel en de Politie is het ondertussen -vandaag 9 augustus- gelukt om niet alleen een opsporingscamera, maar óók verlichting bij het beeldje geplaatst te krijgen!!!
In de hoop dat dit afschrikwekkend zal werken.
Gert-Jan Jimmink
Dit artikel is van het Parool geschreven door
Olaf Heyblom en Hanneloes Pen 9 augustus 2024, 12:39
Laatste update 9 augustus 2024, 12:58
Verlichting wordt geïnstalleerd bij het meermaals bekladde standbeeld van Anne Frank op het Merwedeplein.
Beeld Eva Plevier
Cameratoezicht bij meermaals beklad standbeeld van Anne Frank in Amsterdam-Zuid
De politie heeft cameratoezicht ingesteld bij het standbeeld van Anne Frank op het Merwedeplein in Amsterdam-Zuid. Het beeld is in korte tijd al twee keer beklad. Ook is er verlichting geplaatst en vraagt de gemeente buurtbewoners scherp te zijn en verdachte situaties te melden.
Het gaat om een zogeheten opsporingscamera. Die is donderdag geplaatst door de politie na overleg tussen burgemeester, politie en justitie. De camera moet helpen bij het opsporen van mensen die van plan zijn vernielingen aan te richtten, meldt een politiewoordvoerder. Bewoners zijn per brief op de hoogte gesteld van de plaatsing. De camera hangt er in eerste instantie voor een maand.
Daarnaast heeft de gemeente vrijdag verlichting rond het beeld geplaatst, zodat het beter zichtbaar is. Ook zijn omwonenden gevraagd alert te zijn en verdachte situaties direct te melden. “Hopelijk helpt dat om herhaling te voorkomen,” aldus een woordvoerder van burgemeester Femke Halsema.
Gaza
Afgelopen weekend werd het beeld voor het laatst beklad, precies tachtig jaar nadat dat de familie Frank en de andere onderduikers werden verraden en door de Duitsers uit het Achterhuis werden gehaald en werden afgevoerd naar verschillende concentratiekampen.
Op de sokkel was met rode verf ‘Free Gaza’ geschreven, een verwijzing naar het Palestijnse leed in de oorlog tussen Hamas en Israël. Ook waren de handen van de beeltenis rood gemaakt, alsof Anne Frank bloed aan haar handen heeft.
Die dag waren meerdere beelden beklad in Amsterdam, waaronder het verzetsmonument op de Apollolaan. Een maand geleden stond er in rode letters ‘Gaza’ op de sokkel. Halsema sprak toen schande van de bekladding. Voor de bekladdingen zijn nog geen verdachten opgepakt.
De Amsterdamse VVD en JA21 vroegen eerder al om cameratoezicht. Daarop liet een woordvoerder van Halsema weten dat cameratoezicht op openbare plaatsen alleen bedoeld is voor verstoringen van de openbare orde of als het gaat om de veiligheid van mensen, niet om de beveiliging van beelden. Met het plaatsen van een opsporingscamera omzeilt de gemeente die strenge voorwaarden.
Merwedeplein
Het monument voor Anne Frank staat op het Merwedeplein, waar zij – tot ze moest onderduiken in 1942 – met haar familie woonde. De bronzen Anne Frank kijkt met een koffer in de hand om naar haar huis op nummer 37.
ARTIKEL IN HET PAROOL VAN ZATERDAG
10-08-2024
Hanneloes Pen
Bij het beeld van Anne Frank in Zuid op het Merwedeplein, dat in een maand tijd twee keer is beklad, is een camera en verlichting geplaatst. Gert-Jan Jimmink, de initiatiefnemer van het beeld, kreeg al na de eerste bekladding CNN aan de telefoon. “Ik heb de burgemeester een mail gestuurd over alle commotie, wereldwijd. Nu is er eindelijk een camera.”
Opgelucht kijkt Gert-Jan Jimmink naar de twee werkmannen die vandaag bezig zijn verlichting op te hangen aan een paal waar een dag eerder al een camera is opgehangen. De paal staat pal voor het beeld van Anne Frank. Jimmink is er blij mee, sinds het beeld op 9 juli en afgelopen zondag 4 augustus voor de tweede keer is beklad. Op de sokkel was Free Gaza geschreven en de handen van Anne Frank waren besmeerd met rode verf. “De schok in de buurt was groot,” zegt Jimmink, historicus en eigenaar van de gelijknamige boekwinkel om de hoek.
Het is niet de eerste keer dat het beeld is beklad. De afgelopen bijna twintig jaar is het beeld, dat in 2005 is geplaatst, minstens één keer per jaar beklad. Op Jimmink’s site staan foto’s van diverse bekladdingen. Maar deze laatste bekladding van afgelopen zondag is “veel enger”, zegt Jimmink.
“Bij de eerste bekladding dacht ik nog: de hele stad wordt onder gekalkt met Free Gaza, maar dit keer ligt het anders. Het is namelijk precies tachtig jaar geleden dat de acht onderduikers, onder wie de familie Frank, in het Achterhuis zijn gearresteerd. Deze bekladding is goed voorbereid, er is bewust een datum gezocht. Dan maak je een antisemitisch statement. Daar valt geen speld tussen te krijgen,” zegt Jimmink.
De eerste bekladding 9 juli riep al emoties op in de buurt. Buurtbewoners kwamen soms hevig geëmotioneerd zijn winkel binnen. “Mensen huilden, waren angstig en boos. Sommigen wilden een burgerwacht opzetten en een tent plaats bij het beeld waarin ze om de beurt zouden slapen. Anderen wilden buurtbewoners vragen camera’s aan hun huis te maken.”
De tweede bekladding 4 augustus waren de emoties nog heviger. “Toen zat er rode verf op haar handen. Alsof ze bloed aan haar handen heeft,” zegt Jimmink wiens boekhandel ook als een sociaal platform van de buurt functioneert. Ook organiseert hij jaarlijks op 4 mei een herdenkingsbijeenkomst bij het beeld waar afgelopen mei zo’n achthonderd mensen naar toe kwamen.
Jimmink is al jaren bezig om cameratoezicht en verlichting bij het beeld van Jet Schep te krijgen, maar die zijn er nooit gekomen. De gemeenteraad besloot ook geen cameratoezicht in te stellen. De dag na de tweede bekladding stuurde Jimmink Halsema persoonlijk een mail waarin hij bepleitte waarom er op deze herinneringsplek wel een camera nodig is en daarin mededeelde dat hij al door CNN was gebeld nadat hen ter ore was gekomen dat het beeld beschadigd was. ‘Groot verschil met andere plekken is dat het bekladden van het beeld van Anne Frank de wereldwijde icoon van de Holocaust niet alleen in onze wijk zeer veel beroering teweegbrengt maar dat het nieuws de hele wereld overgaat,’ schreef Jimmink aan haar. Woensdag kreeg hij te horen via de wijkagent dat de camera donderdag zou worden geplaatst.
Het beeld van Anne Frank is de afgelopen negentien jaar elk jaar wel eens beklad. Ook het woonhuis van de familie Frank op het Merwedeplein is minstens vier keer beklad. “Een keer was het woord Bitch op de stoep voor de voordeur geschreven. Een andere keer had iemand handafdrukken van rode verf op de muur gedrukt.”
Dat de camera moet blijven hangen, staat voor Jimmink als een paal boven water. “Die camera moet er blijven zolang er oorlog is in Gaza.” Hij wil in september een bijeenkomst voor de buurt organiseren om te bespreken wat de volgende stappen zijn.
Zijn winkel wordt frequent bezocht door toeristen over de hele wereld. “Ze stappen binnen om een dagboek te kopen. Ik geef ze een kaart van het beeld mee waarop staat dat in de Amsterdamse Rivierenbuurt 14.000 Joden zijn weggehaald en vermoord."
Vlak voor de winkel, waar Otto Frank het door Anne uitgekozen dagboek als verjaardagscadeau kocht, nemen twee Portugese toeristen een foto. Ze hebben na het Achterhuis ook het huis van de familie Frank en de school van Anne opgezocht. Als ze horen van de bekladding zijn ze geshockeerd. “Ook in Portugal zijn er bekladdingen maar dit is niet te geloven,” aldus Pedro en Lurdes Gval, twee docenten.
En dit is de verlichting bij donker. Een veilig idee.
Antisemitisme
In de nacht van vrijdag 25 op zaterdag 26 november 2005 werd het beeld van Anne Frank op het Merwedeplein met een spuitbus bewerkt. Zowel het beeld en ook de letters van de sokkel werden bespoten.
Niet alleen het beeld werd beklad!
Op de muur van het trapportaal van de net gerestaureerde voormalige woning van de familie Frank op nummer 37 werd het woord "B I T C H" gespoten met dezelfde verf. De lege spuitbus werd teruggevonden in het portiek.
Er is dus door de dader(s) een duidelijk verband gelegd tussen de beide monumenten. Er is geen twijfel mogelijk dat deze actie gericht was tegen het herdenken van de jodenvervolging.
Een buurtgenoot heeft zaterdag het beeld met water en borstel ontdaan van de meeste verf. De resten verf, die nog in de kuiltjes en groeven en in de ingekleurde letters van de sokkel waren blijven zitten zijn inmiddels professioneel verwijderd. Ook het patina en de waslaag van het beeld zijn inmiddels gerestaureerd.
De tekst in het portiek werd met welwillende medewerking van de Merwedegroep, eigenaar van de voormalige woning van de familie Frank, verwijderd.
Ondergetekende heeft aangifte gedaan en onze buurtregiseur is met het onderzoek bezig.
We zullen dit voorjaar een campagne voeren naar alle scholen in de buurt over de betekenis van het beeld, ondermeer door het uitdelen van de flyer die speciaal hiervoor is gemaakt. We zullen de docenten vragen aandacht te besteden aan dit voorval!
Het stadsdeel zullen we verzoeken het beeld bij donker te laten verlichten, zodat dit gedeelte van het plein in het zicht blijft. Hopelijk voorkomen we zo meer van dit soort acties en wordt het toezicht vanuit de buurt gemakkelijker.
Het monument staat er kennelijk niet voor niets, er is nog veel te doen!
Laten we ondertussen hopen dat het bij dit incident blijft!
Hondenverbod/jodenverbod
Maandag 5 juni 2006 heeft een bewoonster van het Merwedeplein, de politie gemeld dat de tekst van het "hondenverbodsbord" was veranderd in "JODEN VERBOD". De bovenstaande foto is genomen met een mobiele telefoon, excuus voor de kwaliteit. De politie heeft het bord inmiddels verwijderd.
Ik laat het maar bij het commentaar dat het beeld er kennelijk niet voor niets staat!
De rest is te onsmakelijk voor woorden.
Nu was dit bewuste bord al zeer veel mensen een doorn in het oog, zo prominent geplaatst naast het beeld. Er staan bovendien nog meer van dergelijke borden aan alle zijden van het plantsoen. De deelraadwethouder heeft inmiddels gemeld, dat het betreffende bord voorlopig niet zal worden teruggeplaatst.
Direct na de onthulling, heb ik de tekst van de flyer opgehangen op de plek van dit bewuste bord.
Ik kreeg toen van zeer veel mensen te horen dat zij die tekst permanent daar zouden willen zien! Ik heb dan ook voorgesteld de tekst van de flyer in de vorm van een "leesbord" op de plaats van het nu weggehaalde verbodsbord te plaatsen. Dit zou m.i. een grote toegevoegde waarde hebben. Er zijn immers kennelijk nog steeds mensen die van niets weten. We zullen zien...
Gert-Jan Jimmink
Sokkel
Maart 2012
Ons beeld had geen massieve sokkel. Tussen de platen en de betonnen kern drong water. Dus onverlaten drukten met een soort koevoet tussen de plaat en het beton. De plaat brak ik tweeën. Zo stond de buurtregisseur Eddo ineens voor mijn neus met het stuk voorplaat met de naam en jaartallen. In overleg met het stadsdeel en door de voortreffelijke coördinatie van de wijkmanager staat het beeld nu steviger dan ooit op zijn voetstuk. Er is nu een massieve sokkel geplaatst.
Beeld Anne Frank op Merwedeplein beklad met 'Gaza'
9 juli 2024, 15.46 uur · Aangepast 9 juli 2024, 19.11 uur · Door AT5
Het beeld van Anne Frank op het Merwedeplein in Zuid is beklad. Op de sokkel is in rode verf onder andere het woord 'Gaza' gespoten. Een woordvoerder van het stadsdeel laat weten dat er schoonmakers onderweg zijn om de rode verf te verwijderen.
Op de sokkel is in rode verf onder andere het woord 'Gaza' gespoten. Een woordvoerder van het stadsdeel laat weten dat er schoonmakers onderweg zijn om de rode verf te verwijderen.
Naast de tekst op de sokkel zijn rond de voeten van het beeld van Anne Frank rode vlekken gespoten. Een bewoner laat aan AT5 weten de bekladding vandaag voor het eerst te hebben gezien. De politie kreeg rond 15.00 uur een melding van vandalisme.
Stadsdeel Zuid laat weten dat de calamiteitendienst van stadswerken en de politie naar het standbeeld zijn toegestuurd om de graffiti te verwijderen.
Onze wijkagent Nelly kwam me halen. Samen bekeken we de schade.
In juni zijn op meerdere plekken in de stad gebouwen door pro-Palestijnse activisten beklad met rode verf, omdat daar bedrijven en instellingen zouden zitten die connecties hebben met Israël.
Beeld beschermen
Initiatiefnemer van het beeld, Gert-Jan Jimmink vindt het "schandalig" dat het beeld beklad is: "Het staat voor de 14.000 Joden uit deze wijk die vermoord zijn. Het gaat niet over een actuele situatie", zegt hij.
"Als je aandacht wil voor iets, kun je op een andere plek terecht. Ik heb al eerder gepleit voor een camera en lichtbron op deze plek. Het geeft ons weer te denken dat we wat moeten doen om dit weerloze beeld te beschermen", aldus Jimmink.
Stadsdeelvoorzitter Bart L. Vink laat in een reactie aan AT5 weten: "Dit soort uitingen zijn misplaatst en respectloos. We laten het zo snel mogelijk weghalen."
Burgemeester Halsema noemt het bekladden van het beeld een "ongelofelijke schande". Ze roept mensen die iets gezien hebben op zich te melden. De verf is inmiddels verwijderd.
Beeld Annne Frank beklad met ‘Gaza’
Raadslid Cas van Berkel (Ja21) vraagt de burgemeester naar een recentere bekladding. In Amsterdam-Zuid kalkte iemand deze week ‘Gaza’ op de sokkel van een Anne Frank-beeldje. “Het gaat van kwaad tot erger”, zegt Van Berkel. “Is dit nu Israëlkritiek of een nieuw hoofdstuk van het aloude antisemitisme?”
Halsema herhaalt daarop wat ze het afgelopen jaar zo vaak heeft gezegd: “Kritiek op het beleid van Israël en Netanyahu moet je niet verwarren met het besmeuren van onze geschiedenis.” En daarna: “Ik ben ook geschokt. Het is hardvochtig om juist dit icoon te bekladden: een meisje dat ondanks alles het goede van de mens bleef inzien.”
De burgemeester sluit af met het besef dat de dader waarschijnlijk nooit gepakt wordt. “Die vogel is allang gevlogen”, zegt Halsema. “Er hangen daar geen camera’s en we hebben nu geen dader in het vizier.” Het beeld is inmiddels wel weer schoon.
Een flyer met informatie in de vorm van een "vermaningsbord"
Om duidelijk te maken dat het hier gaat om een herdenkingsplek voor de 14.000 in onze wijk vermoorde joodse medeburgers willen we graag een dergelijke tekst in verschillende talen bij het beeld.
Spot gericht op het beeldje verricht zijn werk!Op 29 augustus 2024 werd een vreemde figuur gezien in het zwart gekleed, gezicht bedekt pratend met zijn telefoon lopend van het beeldje naar de kast van de camera.
Een buurman die daar langs liep hoorde het volgende: "Nee, ik kan het niet uitvoeren want er staat nu een camera op het beeld en het is verlicht".
Dus zowel de camera als de spot lijken hier hun afschrikwekkend werk te hebben gedaan!!!
Met dank aan de gemeente en het stadsdeel.
Niet alleen wordt zo het beeld verlicht, maar is juist bij donker het beeld ook veel beter beschermd.
