TOESPRAAK OP HET MERWEDEPLEIN 4 MEI 2024

WELKOM ALLEMAAL

Even de gang van zaken.

• We beginnen met een lied en een overdenking

• Dan volgen taptoe, 2 minuten stilte het wilhelmus en wordt het joodse gebed van de doden Kaddisj gezegd.

• Hierna volgt het leggen van de krans van het bestuur van ons staddeel het leggen van bloemen.

Op het Merwedeplein midden in onze Rivierenbuurt staat een beeld.

Het is een beeld van een meisje, dat in alle onschuld geloofde in een betere wereld van vrede en voorspoed.

Om het beeld van Anne Frank hier te krijgen ging het mij niet om de persoon van Anne Frank, maar om Anne Frank als symbool van de Holocaust.

De Rivierenbuurt werd in 1942 één van de drie grootste Joodse wijken van Amsterdam. Na invoering van “de ster” noemt men onze wijk, met haar 17.000 joodse bewoners, ook wel spottend “de Melkweg”.

Het monument van Anne Frank op het Merwedeplein in het centrum van onze Rivierenbuurt staat symbool voor de 14.000 joodse buurtgenoten die hier werden vermoord. Zij werden weggevoerd uit ons midden en vermoord.

Huis-aan-huis klonk het AUFMACHEN, SIND HIER JUDEN!”

Zo werden in 1943 de laatst overgebleven joden op het Victorieplein (toen Daniël Willinkplein) bij elkaar gedreven en direct naar de concentratiekampen weggevoerd om vermoord te worden.

Ook deze laatste razzia was niet mogelijk zonder de steun van een deel gemeentelijk vervoersbedrijf dat middels de beruchte tramlijn 8 de joden wegbracht naar de treinen.

Als nazaten past ons bescheidenheid en de dure plicht om te zorgen dat vervolging om ras of religie de wereld uit geholpen wordt.

De laatste tijd nemen racisme, antisemitische en intolerantie weer toe.

Het standbeeld staat hier juist ook om ons te waarschuwen voor intolerantie, antisemitisme en racisme. Laten we waakzaam blijven! Geef het geen kans!

Daarom moeten wij blijven herdenken; daarom moeten we ons blijven herinneren, daarom moeten we ons elke dag bewust zijn van deze gevaren.

De vraag stellen waarom we herdenken is in feite het herdenken zelf. Want waarom herdenken we… wat denken we te weten?

Waarom herdenken we als er iedere dag wel een moment voorbij komt dat een oorlog ons wakker schut.

Juist vandaag in de actualiteit van alle dag houden die dingen ons voor wat er kán gebeuren door uitsluiting, discriminatie en oorlogsretoriek.

De Holocaust is en blijft een absoluut dieptepunt in onze geschiedenis. Maar herdenken betekent ook dat we zo’n nieuw dieptepunt koste wat kost moeten voorkomen.

We herdenken om te verbinden. We herdenken om met elkaar in gesprek te blijven.

“Nooit meer Auschwitz” op een monument van onze buurtgenoot Jan Wolkers moet een leidraad blijven bij herdenken.

Oorlogen ZOUDEN ons als MENSEN, MAAR BREDER DE MENSHEID ALS GEHEEL iets hebben moeten leren. Het is zo teleurstellend dat we niet of nauwelijks iets geleerd lijken te hebben. “Nooit meer Auschwitz” betekent nooit meer genocidaal geweld. 

We herdenken dus niet omdat het moet!, maar omdat het gewoonweg noodzakelijk is!

We hebben een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om weerbaar te zijn als maatschappij en als individu, en om elkaar met open vizier, welwillend, maar indien nodig corrigerend tegemoet te treden.

Zoals Paus Franciscus zie: “We hebben mensen nodig die bruggen bouwen, geen mensen die muren optrekken!!!”

DENKEN EN OVERDENKEN BEGINT BIJ JE ZELF.

Blijf luisteren naar elkaar, en sta elkaar bij in deze moeilijke tijden!

SJALOOM !

SALAAM ALAYKOEM !

VREDE ZIJ MET U !

Gert-Jan Jimmink

De vraag stellen waarom we herdenken is in feite het herdenken zelf.

Want waarom herdenken we… wat denken we te weten? 

Waarom herdenken we als er iedereen dag of week of maand wel een moment voorbij komt dat oorlog in ons wakker schut.

Dat kan zijn door een onverwachte Stolperstein op straat, een beeld, een boek of film, door woorden en stemmen die ons waarschuwen en vertellen wat er toen in het verleden kon gebeuren.

Maar nu vandaag in de actualiteit van alle dag houden die dingen ons voor wat er kán gebeuren door uitsluiting en discriminatie.

De Holocaust is en blijft een absoluut dieptepunt in onze geschiedenis. Maar herdenken betekent ook dat we zo’n nieuw dieptepunt koste wat kost moeten voorkomen.

DENKEN EN OVERDENKEN BEGINT BIJ JE ZELF.

Als je in gedachten staat en je voorneemt te strijden tegen respectloosheid en discriminatie!

Laten we ons nog vele jaren BLIJVEN afvragen waarom we herdenken. En laten we ieder jaar opnieuw tot de conclusie komen dat wat we weten NOG STEEDS niet toereikend is.

Oorlogen ZOUDEN ons als MENSEN, MAAR BREDER DE MENSHEID ALS GEHEEL iets hebben moeten leren.

Het is zo teleurstellend dat we niet of nauwelijks iets geleerd hebben.

We herdenken dus omdat het gewoonweg moet noodzakelijk is.

Omdat we onszelf iedere dag, of dan tenminste ieder jaar, weer moeten vertellen dat we morele grenzen moeten trekken!

Niet meelopen, niet mogen toekijken of zwijgen als welke minderheid dan ook wordt gediscrimineerd.

De vraag stellen waarom we moeten herdenken, is al het begin van herdenken. Laten we die vraag dan ook blijven stellen tot we er bij neervallen.

De vrije ruimte wordt met de dag kleiner.

Daarmee wordt een gesprek, dat al ongelofelijk ingewikkeld is bijna onmogelijk.

Geen normaal mens kan zonder emotie naar de verschrikkelijke beelden kijken die we dagelijks zien.

Dan is er het onvermogen van beide partijen om het leed van de ander nog te zien.

De enige hoop op een werkzaam, heilzaam ingrijpen ligt precies in het vermogen om open te staan voor opvattingen van de ander.

Daarin bestaat ook de morele verplichting voor iedereen, die niet direct deel uitmaakt van een conflict om de noodzakelijke vrije ruimte voor dialoog te blijven bevechten.

Met die vaststelling dat we ons moeten blijven gedragen, zijn we er helaas niet…

We hebben ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid om weerbaar te zijn, als maatschappij en als individu, en om elkaar met open vizier, welwillend, maar indien nodig ook corrigerend tegemoet te treden.

Luister naar elkaar.

Gebruik je recht op vrijheid van meningsuiting

ALSJEBLIEFT MET VOLLEDIG RESPECT VOOR WIE JE AANSPREEKT.

Voor iedereen, NU, MORGEN, VOOR ALTIJD:

GERT-JAN JIMMINK 4 MEI 2024